بخش بزرگی از تولیدات و منابع کشاورزی در تجارت جهانی شامل بذر و اقلامی است که توانایی انتقال پاتوژن‌ها را دارند. بذر و اقلام وابسته به آن به طور گسترده‌ای در معاملات تجاری بین کشورها جابه‌جا می‌شوند. هدف صنایع کشاورزی در برخی کشورها تولید بذر برای فروش و برخی دیگر خرید و تبدیل آن به خوراک است. بخش عمده جابه‌جایی بذر را شرکت‌های تولید بذر انجام می‌دهند و بخش کوچکی را هم مسافران، از جمله گردشگران با اهداف خصوصی انجام می‌دهند (Jay et al. 2003). همچون گل و سبزیجات گلخانه‌ای، بذر نیز به عنوان یکی از اقلام تجاری به طور گسترده‌ای در مزارع حفاظت‌شده تولید می‌شود. تولید بذر و اقلام وابسته به آن در مزارع باز و با اهداف تجاری صورت می‌گیرد. برخی احتمالات انتقال بیماری در چنین شرایطی عبارت‌اند از:
پاتوژن‌های بذرزاد
بسیاری از ویروس‌ها، باکتری‌ها و قارچ‌ها قادر به آلوده کردن و تشکیل کلونی در سطح خارجی بذر هستند. محل گسترش پاتوژن‌ها در فواصل بین بذرهای آلوده است. پاتوژن‌های قارچی تیلتیا ایندیکا که عامل سیاهک کارنال‌اند می‌توانند به راحتی از طریق باد جابه‌جا شوند و تقریباً مخرب‌اند. انتقال و گسترش پاتوژن‌ها می‌تواند از راه‌های مختلفی چون بخش‌های گیاه، بذرها، ساختمان‌ها، بالابرها، تجهیزات کشاورزی، وسایل موتوری و امثال آن‌ها انجام گیرد. تحقیقات مارشال و همکارانش در سال 2003 نشان داد که منشأ و مسیر معرفی سیاهک کارنال گندم در ایالت‌های تگزاس، آریزونا و کالیفرنیای امریکا در کشور مکزیک بوده است. همچنین آنان می‌پندارند که شیوع بیماری در مرکز تگزاس نتیجه حضور طولانی‌مدت تیلتیا ایندیکا بود که برای رسیدن به سطح قابل تشخیص در محصول برداشت‌شده نیازمند گذراندن یک دوره تجمع پاتوژن بوده است. سیاهک کارنال نمونه بارز یک ضعف بزرگ برای آمادگی در بخش امنیت زیستی است که اهمیت مسئله پاتوژن‌های بذرزاد و گسترش ناگهانی آن‌ها پس از استقرارشان در منطقه را نمایان می‌سازد.
پاتوژن‌های موجود در غدد بذری و پیاز گل
پیازها، ریشه/غده‌ها و محصولات زیرزمینی مانند سیب‌زمینی، هویج، سیر، ترب، شلغم و امثال آن‌ها را می‌توان از مهم‌ترین توزیع‌کنندگان پاتوژن‌ها دانست. پیازها و ریشه‌های خوراکی بسیار بزرگ‌تر از بذرند و از نظر تغذیه‌ای نیز غنی‌اند. بنابراین، پاتوژن‌های زیادی قادرند زیر پیاز یا ریشه‌ها و حتی سطح خارجی آن‌ها قرار گیرند و مدتی طولانی به حیات خود ادامه دهند. در میان محصولات کشاورزی غده‌های بذر سیب‌زمینی، یکی از بزرگ‌ترین میزبانان پاتوژن‌های خاک‌زادند. غده‌های سیب‌زمینی آلوده، که به عنوان محصولات بهاره از اروپا به سرزمین اشغالی قدس وارد می‌شوند، منبع اصلی بسیاری از پاتوژن‌های خاک‌زادند (Tsror et al. 1999). طی سال‌های گذشته بسیاری از پاتوژن‌ها ازطریق بذرهای غده‌های آلوده، وارد سرزمین اشغالی شده که به آلوده شدن مزارع زیادی انجامیده است.
پاتوژن‌های موجود در سایر مواد تکثیری اندام‌های رویشی
پاتوژنها قادرند از راه‌های مختلفی انتشار یابند. یک نمونه مخرب از آن‌ها رالستونیا سولاناسئاروم است که باعث پلاسیدگی بادمجان، گوجه‌فرنگی و سیب‌زمینی می‌شود و عامل پژمردگی گل‌های شمعدانی نیز هست. باکتری‌ها که از اهمیت قرنطینه‌ای مهمی در بسیاری کشورهای دنیا برخوردارند از طریق پیوند یا هر عامل کمک‌کننده‌ای به انتشار پاتوژن‌ها قابل تکثیر و توزیع‌اند. نمونه دیگری از بیماری‌های نخل خرما، فوزاریوم اکسیس پوروم است که به مرگ درختان آلوده منجر خواهد شد. پاتوژن مذکور خاک‌زاد است و شعاع گسترش محدودی در خاک دارد ولی با تجمع در سلسله مجاری و آوندهای نخل خرما می‌تواند به تمامی بخش‌های گیاه منتقل شود (de la Perriere et al. 1995). از زمان محدود شدن پاتوژن در شمال غرب افریقا، اعمال مقررات شدید قرنطینه‌ای در مناطق آلوده شدت گرفته است.
نتیجه‌گیری
وجود پاتوژن‌ها بخش جدایی‌ناپذیری از تنوع زیستی اکوسیستم اطراف ماست. محصولات خوراکی، محصولات علوفه‌ای و جنگل‌ها در مقابل طیف وسیع پاتوژن‌ها آسیب‌پذیرند. زادگاه بسیاری از پاتوژن‌ها گیاهان میزبانشان است. مهم‌ترین محصولات کشاورزی طی دو قرن اخیر در نقاط گوناگونی از جهان و مناطقی خارج از زادگاه اصلی خود پراکنده شده‌اند. پراکندگی گسترده محصولات، به گسترش بیماری‌ها و گیاهان آلوده بیشتر در سرتاسر جهان منجر شده است. این مسئله آسیب‌پذیری محصولات کشاورزی در مقابل شیوع عمدی یا غیر عمدی پاتوژن‌های گیاهی را افزایش می‌دهد. دلایل ایجاد شرایط مساعد برای ظهور و گسترش پاتوژن‌های مخرب را پیش‌تر فوکسل (2001) مورد بحث قرار داده است. وجود فهرستی از پاتوژن‌های مخرب به همراه اطلاعات تکمیلی درباره راهکارهای مقابله و کنترلی در برابر هجوم احتمالی آن‌ها لازمه اقدامات مدیریتی علیه چنین تهدیداتی است.