در این طرح، استروزنکا برای یافتن درمان دیابت، بیماری‌های تنفسی، انواع سرطان، بیماری‌های قلبی و بیماری‌های دستگاه ایمنی از فناوری کریسپر (Crispr) که به «قیچی ژنتیکی» موسوم شده، استفاده خواهد کرد.
در این طرح، 4 موسسه تحقیقاتی دانشگاهی و صنعتی آمریکایی و بریتانیایی با استروزنکا همکاری می‌کنند.
جزئیات مالی این طرح تحقیقاتی اعلام نشده اما قرار است استروزنکا که از یک سال پیش برنامه کریسپر خود را آغاز کرده، امکانات تحقیقاتی خود را در اختیار این موسسه‌ها بگذارد.

فناوری کریسپر
برای این پروژه از شیوه‌ای به نام فناوری «کریسپر» استفاده خواهد شد که به زبان ساده بریدن و جدا کردن ژن معیوب از ترکیب ژنتیکی سلول است. این شیوه سریع‌تر و ارزان‌تر و دقیق‌تر از شیوه‌های رایج فعلی در ویرایش ژن است.
کریسپر روشی دقیق و سریع برای ویرایش ژن است
با اینکه تقریبا 15 سال از تکمیل پروژه ژنوم انسان می‌گذرد، هنوز در درمان بیماری‌های با منشاء ژنتیکی، تحول مورد انتظار را ایجاد نکرده و تعداد اندکی دارو بر اساس نتایج این پروژه بزرگ تولید شده است اما اکنون کارشناسان امیدوارند پروژه کریسپر نه تنها در درمان این بیماری‌ها تحولی اساسی به وجود آورد بلکه این درمان‌ها را در آینده نه چندان دور محقق کند.
کریسپر در سال ۱۹۸۷ در باکتری ای‌کولای کشف شد و دانشمندان متوجه شدند که در ژنوم باکتری، قطعاتی از مولکول DNA پشت سر هم یا با فاصله تکرار می شوند.
اما 10 سال طول کشید تا در سال ۲۰۰۷ روشن شود این توالی‌های تکرار شونده در واقع سیستم ایمنی اکتسابی باکتری به‌خصوص در مقابل ویروس‌ها و پلاسمیدهاست. به عبارت دیگر، همانگونه که سیستم ایمنی موجودات پیچیده‌تر مثل انسان با قرار گرفتن در معرض میکروب‌ها و و ویروس‌ها نحوه مقابله با آنها را یاد می‌گیرد، باکتری‌ها با استفاده از کریسپر کار مشابهی انجام می دهند.
کریسپر با تخریب ژنوم ویروس، باکتری را در مقابل آن محافظت می‌کند
دانشمندان دریافتند این سیستم به آنها امکان می دهد با دقتی بی‌سابقه، هر ژنی را در هر کدام از ۲۳ کروموزوم انسان تغییر دهند، بدون اینکه به جهش ژنتیکی نیاز باشد.
انسان تقریبا ۲۴ هزار ژن دارد که در طول مارپیچ دو رشته‌ای DNA در تمام سلول‌های بدن قرار دارند. سال گذشته محققان دانشگاه هاروارد از کریسپر برای ویرایش ژن در سلول انسان استفاده کردند و نشان دادند کریسپر را می‌توان مثل قیچی جراحی برای ویرایش ژن انسان به کار گرفت، یعنی ژنی را که ایجاد بیماری کرده برید و جدا کرد و به جای آن ژن سالم نشاند.
استروزنکا معتقد است فناوری کریسپر سرعت تولید دارو و اثبات موثر بودن آن را بسیار بیشتر می‌کند و با پایین آوردن احتمال خطا در تولید ترکیب‌های آزمایشی، هزینه تحقیقات و تولید داروهای جدید را کاهش می‌دهد.
منه پانگولوس مدیر بخش نوآوری‌های استروزنکا می‌گوید: «کریسپر ابزاری ساده اما قدرتمند است که به ما امکان می‌دهد ژن‌هایی را که در سیر بیماری اهمیت دارند، دستکاری و تاثیر این اصلاح ژنتیکی را به شیوه‌ای بسیار اختصاصی ارزیابی کنیم.»
منبع: MNT