دکتر کالایانی سامارسینگ، استاد دانشکده پزشکی دانشگاه کلمبو که بیرون خانه بهداشت ایستاده و به روستاییان پنبه استریل میدهد، میگوید: «تنها علامت بروز این بیماری مرموز، معدهدرد است.»
او میافزاید: «نتایج کالبدشکافی بیش از 40 قربانی نشان داده کلیههای آنها به شدت آسیب دیده است.»
این بیماری که در طول 3 دهه گذشته جان بیش از 130 هزار نفر را در سریلانکا گرفته، با افزایش استفاده از روشهای مدرن کشاورزی، شالیکاران شمال استان مرکزی این کشور را نیز مبتلا کرده است.
وزارت بهداشت سریلانکا که از انتهای دهه 70 میلادی پروژه بزرگی را برای شناسایی منشاء این بیماری آغاز کرده بود، پس از صرف هزینههای هنگفت، آن را متوقف کرد.
برخی کارشناسان، ورود فلزات سنگین، انواع آفتکشها و کودهای شیمیایی به سفرههای آب زیرزمینی، استفاده از ظروف آلومینیومی در پخت و پز و نوشیدن نوشابههای الکلی تقلبی را عامل بروز این بیماری مرگبار میدانند.
دکتر راجیو داسانیک، رئیس بیمارستان آنوادهاپورا که تلاش میکند شهروندان وحشتزده را آرام کند، میگوید: «گزینههای زیادی برای بررسی کردن وجود دارد، اما تا به نتیجه رسیدن تحقیقات باید در خانهها بمانید و آرامشتان را حفظ کنید.»
سازمان بهداشت جهانی نیز در گزارش ماه دسامبر سال 2014 با اشاره به بروز این بیماری در میان کشاورزان کشورهای نیکاراگوئه، السالوادور، هندوستان و مصر، پیشبینی کرد تماس مکرر با مواد شیمیایی خطرناک و از دست دادن بیش از اندازه آب بدن علت بروز این بیماری و مرگ بیماران است.
دکتر شانتی مندس، قائممقام بخش جنوب آسیای مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریهای آمریکا نیز پس از انتشار نتیجه پژوهشهایش اعلام کرد در نمونه ادرار بیش از 15 درصد شهروندان سریلانکایی که کلیههایشان را از دست دادهاند، مقادیر بالای کادمیوم، آفتکشها و آرسنیک مشاهده شده است.
او معتقد است برای متوقف کردن این بیماری باید تامین آب آشامیدنی سالم و کاهش مصرف مواد شیمیایی در اولویت قرار گیرد.
در حالی که وجود مقادیر بالای فلزات سنگین - کادمیوم، سرب و... - در گیاهانی مانند نیلوفر آبی و تنباکو که در این منطقه سریلانکا کشت میشوند اثبات شده است، کشاورزان پس از استفاده بیش از اندازه کودهای شیمیایی با پای برهنه در مزرعه راه میروند که باعث ورود فلزات سنگین به بدنشان میشود.
آجیت ولاجدرا، کشاورز 35 ساله نگرانی که روی مزرعهای یک هکتاری کار میکند، میگوید: «برای خلاص شدن از شر علفهای هرز، ماده شیمیایی گلیفوسیت را پابرهنه و بدون استفاده از دستکش و ماسک روی گیاهان میپاشم.»
در حال حاضر، در کشوری 20 میلیون نفره که به تازگی جنگ داخلی 25 ساله در آن پایان یافته و فقط 183 دستگاه دیالیز در مراکز درمانیاش وجود دارد، سخن گفتن از مراقبتهای پزشکی، کاری عبث است. به این دلیل، بسیاری از بیماران با انتشار تصویر و گروه خونیشان در روزنامهها از مردم میخواهند به آنها کلیه اهدا کنند.
وزارت بهداشت سریلانکا نیز تلاش میکند تا با تشخیص به موقع منشاء این بیماری، از افزایش ابتلا به نارسایی کلیه و مرگ و میر جلوگیری و شهروندان وحشتزده را آرام کند.
منبع: AP