جامعه به شکل مطلوب معرفی نشده و بین مردم شناخته شده نیست. از فرهنگ پدافند غیرعامل که دارای خصوصیات ویژه‌ای است می‌توان تهدیدات را به فرصت تبدیل کرد و بی‌توجهی به آن سبب می‌شود که فرصت‌ها به تهدید تبدیل شود. پدافند غیر عامل باید با همکاری و مشارکت مدارس، دانشگاه‌ها، مطبوعات، رسانه‌ها و فضاهای مجازی و غیرمجازی به گفتمان غالب و مطالبه مردم تبدیل شود. از این راه اثر و میوه آن که همانا افزایش سرمایه اجتماعی و حس اعتماد به مسئولان و امنیت در لایه‌های گوناکون جامعه است به بار خواهد نشست. با توجه به اینکه عنوان پدافند غیرعامل در جامعه دارای عمر کوتاهی است لازم است ابعاد مختلف آن و تاثیری که بر زندگی روزمره مردم دارد با مشارکت تمامی دستگاه‌ها تبیین شود. بدون آموزش هدفمند مردم، دستیابی به اهداف بلند پدافند غیرعامل بویژه در مسائل زیستی ممکن نخواهد بود. از این رو است که اطلاع رسانی، فرهنگ سازی و ارائه آموزش به جامعه هدف، از رسالت‌های اصلی پدافند غیر عامل است. برای روشن شدن ابعاد این ناشناختگی با برخی از دانش آموختگان دانشگاه در مورد میزان شناختشان از پدافند غیرعامل گفتگو کرده ایم . برای درک این موضوع که چقدر کارها برای افزایش این آگاهی برزمین مانده، از خوانندگان برای بهبود این وضع تقاضای کمک داریم. پدافند غیرعامل عبارتی است که گرچه زیاد شنیده و خوانده شده اما هنوز هم ناشناخته است.ما با چند نفر از خراسانی‌ها در خصوص اهمیت این واژه گفت‌وگو کرده ایم که جالب توجه به نظر می‌رسد.

عفت محسنی، فارغ‌التحصیل رشته روان‌شناسی ضمن اظهار بی‌اطلاعی از معنی دقیق پدافند غیرعامل به خبرگزاری ایسنا گفته: «از آنجا که در این روزها این واژه را در رسانه‌‌ها زیاد می‌‌بینیم و می‌‌شنویم، مسلماً باید موضوع مهمی باشد اما هنوز به صورت دقیق با این واژه آشنا نیستم.» 

وی با بیان اینکه باید زمینه آشنایی بیشتر مردم با پدافند غیرعامل فراهم شود، افزوده: «با توجه به ضرورت و اهمیت این موضوع باید آموزش‌ها از زمان ابتدایی در مدارس برای دانش‌آموزان آغاز شود.»

این کارشناس روان‌شناسی ادامه داده: «دشمن همواره به‌دنبال یافتن روزنه‌‌ای برای آسیب رساندن است، از این‌رو باید با هوشیاری از تمام سطوح جامعه محافظت کرد.» محسنی نقش مراکز مسئول در این زمینه را مهم دانسته و گفته رسانه‌‌ها نیز باید در برنامه‌‌های تولیدی خود زمینه آگاهسازی بیشتر مردم را فراهم کنند.

حکیمه بهمن‌زاده، فارغ‌التحصیل رشته حقوق، دومین نفری است که خبرنگار سراغش رفته. او با بیان اینکه پدافند غیرعامل در مقابل پدافند عامل است، گفته: «پدافند عامل یعنی حفاظت نظامی از جامعه و پدافند غیرعامل اقداماتی است که با اعمال غیرنظامی از مردم و جامعه حفاظت می‌کند.»

وی در تشریح بیشتر این اعمال غیرنظامی مثالی هم زده: «اگر آپارتمانی در اضطراری داشته باشد نوعی حفاظت و پدافند غیرعامل محسوب می‌شود.»

این کارشناس حقوق به وجود پناهگاه‌‌های شهری برای مواقع اضطراری تأکید کرده و افزوده: «این مهم جزئی از پدافند غیرعامل است که نقش مهمی در مواقع ضروری دارد.» بهمن‌زاده با اشاره به نقش مسئولان در زمینه اجرای پدافند غیرعامل گفته: «باید زمینه آموزش به مردم و اجرای روش‌‌های آن فراهم شود.» وی خاطرنشان کرد: «پدافند غیرعامل در برابر هر نوع خطری است، یعنی فقط شامل جنگ نیست بلکه در حوادثی مثل سیل زلزله و ... نیز تأثیر مهمی در کاهش خسارت‌ها دارد.»

محسن علیزاده، یک فارغ‌‌التحصیل رشته مدیریت نیز به ایسنا گفته: «پدافند غیرعامل برای من یک واژه جدید است و هیچ شناختی از آن ندارم.» وی گفت: «البته برخی مطالب در خصوص آن از منابع اینترنتی دریافت کرده‌ام اما هنوز به مفهوم واقعی آن و نقشی که در زندگی هر فرد دارد پی نبرده‌‌ام.»

این کارشناس رشته مدیریت یادآور شده: «در صورتی که آموزش‌‌هایی از طریق مراکز مختلف در این زمینه ارائه شود برای یادگیری مباحث بیشتر آن مشتاق هستم.»

لزوم ارائه‌ آموزش‌‌های عمومی در زمینه پدافند غیرعامل

عصمت موسوی‌نژاد، کارشناس مسائل اجتماعی نیز در گفت‌وگو با ایسنا با بیان تعریفی از پدافند غیرعامل گفته: «دفاع غیرعامل به مجموعه‌ای از تمهیدات، اقدامات و طرح‌هایی گفته می‌شود که با استفاده از ابزار، شرایط و حتی‌المقدور بدون نیاز به نیروی انسانی به صورت خوداتکا انجام شود.»

وی خاطرنشان کرده: «چنین اقداماتی از یک سو توان دفاعی مجموعه را در زمان بحران افزایش می‌دهد و از سوی دیگر پیامدهای بحران را کاهش و امکان بازسازی مناطق آسیب‌دیده را با کمترین هزینه فراهم می‌کند.»

این کارشناس مسائل اجتماعی یادآور شده: «با توجه به اهمیت این بحث و با توجه به آنکه اهمیت این کلید واژه برای بسیاری ناشناخته است، اطلاع‌رسانی در این‌باره ضروری است.» موسوی‌نژاد با اشاره به حادثه‌خیز بودن استان خراسان‌جنوبی به خصوص در زمینه‌ زلزله گفته: «از هر جهت باید آماده مقابله با مشکلات و بحران‌ها و کاهش آسیب‌های ناشی از این حوادث باشیم.»

وی اظهار کرده: «یکی از راه‌ها در این خصوص آموزش مردم و استفاده از تجارب کشورهای دیگر در مواجهه با بحران‌هاست چون وجود پدافند غیرعامل در همه حوزه‌ها یک ضرورت است.»