Persian
تهدیدات زیستی
به تازگی با اجرای طرح بیماریابی و مبارزه با مالاریا در شهرستان بوشهر، 200 بیمار مبتلا به مالاریا شناسایی و درمان آنها آغاز شده است. مالاریا از مهم‌ترین بیماری‌های عفونی مناطق گرمسیری است که از دیرباز با نام آن آشنا هستید. یک انگل تک‌یاخته‌ای باعث بروز این بیماری می‌شود و فقط از طریق نیش پشه و انتقال خون بین افراد، گسترش پیدا می‌کند. شاید شما هم در سفر به مناطق شمالی و جنوبی کشور با دیدن پشه‌های بزرگ، به یاد این بیماری دچار وحشت شوید اما باید بدانید پشه‌های انتقال‌دهنده مالاریا اغلب طولی حدود 5 تا 8 میلی‌متر دارند؛ یعنی به اندازه همان پشه‌های معمولی هستند، بنابراین لازم است قبل از سفر به مناطق مالاریاخیز در ایران یا کشورهای آفریقایی، آسیای جنوب‌شرقی و سایر مناطق گرم و مرطوب، با این بیماری و راه‌های پیشگیری از آن آشنا شوید.
نگرانی‌ها درباره کیفیت آب مصرفی و رواج برخی شایعات بی‌اساس و اظهارنظرهای غیرکارشناسی از سوی افراد فاقد تخصص مرتبط، موجب تردید برخی مردم نسبت به سلامت آب لوله‌کشی و افزایش مصرف بطری‌های موسوم به آب معدنی شده است؛ اما استفاده از این فراورده نیز ملاحظاتی دارد که نباید بی‌رویه مصرف شود ضمن اینکه برخی تردیدهای مطرح شده درباره سلامت مصرف آب معدنی‌های بطری شده جای تامل دارد. دامنه انتشار این‌گونه اخبار از منابع نامعلوم، تردید در هماهنگی دستگاههای نظارتی حافظ سلامت مردم را زیر سوال می‌برد. نبود هماهنگی میان این دستگاههای نظارتی متنوع با ماموریت‌های متفاوت، بیش‌ازپیش به لزوم پیروی از اصول پدافندزیستی با رویه واحد را آشکار می‌سازد.
در ﯾﮏ ﺗﻬﺪﯾﺪ ﻧﺎﻫﻤﮕﻮن ﮐﻪ ﻓﻨﺎوري ﺟﻨﮓ ﻃﺮﻓﯿﻦ از ﺗﻌﺎدل ﻣﻨﻄﻘﯽ ﺑﺮﺧﻮردار ﻧﺒﺎﺷﺪ، ﻋﻮاﻣﻞ دﯾﮕﺮي در ﮐﺎﻫﺶ اﯾﻦ ﻧﺎﺑﺮاﺑﺮي ﻣوﺛﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﺮداﺧﺘﻦ ﺑﻪ آن از ﺿﺮورﯾﺎت ﺟﻨﮓهاست. مساله ﺷﻨﺎﺧﺖ وﯾﮋﮔﯽهاي ﺻﺤﻨﻪ ﺟﻨﮓ و ﻋﻤﻠﯿﺎت در ﺑﻬﺮهﮔﯿﺮي از ﻣوﻟﻔﻪها و ﺷﺎﺧﺼﻪهاي موثر در ﻗﺎﺑﻠﯿﺖهاي ﺗﺎﮐﺘﯿﮑﯽ، ﺗﺎ ﺣﺪودي در ﮐﺎﻫﺶ ﺗﻮازن در ﺟﻨﮓ موثر اﺳﺖ. ﯾﮑﯽ از اﯾﻦ وﯾﮋﮔﯽها، ﺷﺒﮑﻪ آب‌هاي ﯾﮏ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ اﺳﺖ. شبکه آب‌ها از ﻋﻮاﻣﻞ ﻃﺒﯿﻌﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻃﻮل ﺗﺎرﯾﺦ داراي ﻧﻘﺶهاي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﯽ ﺑﻮده اﺳﺖ. ﺗﺎ ﻗﺒﻞ از ﺟﻨﮓﺟﻬﺎﻧﯽ دوم ﺷﺒﮑﻪ آب‌ها داراي ﻧﻘﺶ ﺑﺎزدارﻧﺪه ﺑﻮدﻧﺪ اﻣﺎ ﺑﺎ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﻓﻨﺎوري ﮔﺮﭼﻪ اﻣﺮوزه رودﺧﺎﻧﻪها اﻫﻤﯿﺖ ﺳﺎﺑﻖ ﺧﻮد را ﻧﺪارﻧﺪ، وﻟﯽ در ﻣﻘﯿﺎس‌هاي ﺗﺎﮐﺘﯿﮑﯽ و ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ ﻧﻘﺶ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻬﻤﯽ میﺗﻮاﻧﻨﺪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ. در ﻃﻮل ﺗﺎرﯾﺦ رودﻫﺎي ﻋﻤﯿﻖ و ﻋﺮﯾﺾ ﯾﺎ رودﻫﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﺳﻮاﺣﻞ ﭘﺮ ﺷﯿﺐ، ﺳﺪﻫﺎي موثري ﻋﻠﯿﻪ ﻧﻈﺎﻣﯿﺎن زرهﭘﻮش، ﭘﯿﺎدهﻧﻈﺎم و ﺗﺎﻧﮏها ﺑﻮده‌اﻧﺪ. وﺟﻮد ﺷﻬﺮﻫﺎ، ﺗاﺳﯿﺴﺎت ﺻﻨﻌﺘﯽ، ﺷﺒﮑﻪهاي ارﺗﺒﺎﻃﯽ و ﺳﺎﯾﺮ اﻣﮑﺎﻧﺎت ﻣﻮﺟﺐ ﺷﺪه ﮐﻪ ﮐﺎﻧﺎلﻫﺎ، آﺑﺮاﻫﻪها، آﺑﮕﺮﻓﺘﮕﯽها و رودﺧﺎﻧﻪﻫﺎ از ﺧﻄﻮط ﺳﻮق‌اﻟﺠﯿﺸﯽ ﻣﻬﻤﯽ ﻣﺤﺴﻮب ﺷﻮﻧﺪ.
نسبت برداشت آب به منابع آب تجدیدشونده یکی از شاخص‌های وضعیت بحران آب در هر کشوری است. این شاخص در کشور ما 80-75 درصد است. براساس شاخص‌های بین‌المللی موسوم به نسبت بحران آب، هر کشوری که برداشت آب آن نسبت به منابع آب تجدیدشونده بیش از 40 درصد باشد وارد مرحله بحرانی شده است. نتیجه این برداشت بی‌رویه این که از 609 دشت ایران 290 دشت در شرایط بحرانی قرار دارند.
23 تیر ماه، نامه پر سر و صدای تعدادی از پزشکان به وزارت بهداشت نوشته شد. نامه‌ای که در آن به ادامه اجرای سیاست‌های کنترل جمعیت از سوی وزارت بهداشت اعتراض شده بود و برخی رسانه‌ها هم از آن استقبال خوبی کردند. این اتفاق همزمان با روز جهانی جمعیت افتاد روزی که برای کشورهای مختلف معانی متفاوتی دارد. مثلا هنوز هم در بسیاری از نقاط چین و هند یا کشورهای آمریکای جنوبی روز جهانی جمعیت، فرصتی است برای تاکید بر اهمیت قناعت به داشتن فرزندان کمتر، اما در ایران و بسیاری از کشورهای دیگر، چند سالی است که مفهوم این روز کاملا برعکس شده و نهادهای مختلف از این مناسبت برای یادآوری اهمیت فرزندآوری و توسعه نیروی انسانی ایران، استفاده می‌کنند. در نامه پزشکان معترض که خبرگزاری فارس به تعداد آنها اشاره نمی‌کند اما خودشان در نامه گفته‌اند که 85 نفرند، آمده بود: «آیا در شرایطی که با کاهش شدید نرخ باروری روبرو هستیم و با وجود اینکه همه مراجع و مقام معظم رهبری، فتوا به عدم جواز توزیع رایگان اقلام کنترل جمعیت داده‌اند، بهتر نیست تنها در مواردی که از نظر پزشکی خطر جانی برای مادر یا کودک وجود دارد، این اقلام به صورت رایگان در اختیار بیماران قرار بگیرند؟»
دامپزشکی یکی از اصلی‌ترین حوزه‌های فعالیتی در پدافند غیرعامل است. بسیاری از عوامل بیماری‌زا، میکروبی جزو عوامل بیماری‌های عادی و بی‌اهمیت و موردی محسوب می‌شوند؛ عوامل مسببه‌ای چون گلودرد، سرماخوردگی، عفونت‌های ادراری، گوارشی و... اهمیت زیادی در بهداشت عمومی ندارند. از بین عوامل بیماری‌زا برخی از عوامل که تعداد کمی از میکروارگانیسم‌ها را شامل می‌شوند عامل بروز بیماری‌های نوپدید و بازپدید هستند.
برای ضدعفونی آب از ترکیبات مختلف کلر استفاده می‌کنند که یکی از این ترکیبات، هیپوکلریت سدیم است. این ترکیب وایتکس نام دارد ولی اغلب مردم فقط محلول‌های آماده در بازار برای ضدعفونی سطوح محیطی را به نام وایتکس می‌شناسند بنابراین طرح این ادعا که به آب شرب وایتکس می‌زنند نوعی مغالطه محسوب می‌شود. چراکه اصولا طرز تهیه و نوع کاربرد ترکیب هیپوکلریت سدیم برای مصارف ضدعفونی سطوح با طرز تهیه و کاربرد این ترکیب برای مصارف ضدعفونی آب تفاوت دارد و آب مصرفی همواره از تصفیه‌خانه تا نقاط مختلف مصرف عموم در شهرها و روستاها تحت نظارت شرکت آب و فاضلاب و مراکز بهداشتی است که ضمن سنجش و کنترل روزانه حد مجاز میزان کلر باقیمانده در آب، آزمایشات مختلف میکروبی و فیزیکوشیمیایی در آزمایشگاه‌های مجهز مرجع نیز به منظور حصول اطمینان از سلامت آب انجام می‌شود. مقاله ذیل پاسخی به این ادعا و رفع نگرانی عموم در این زمینه است:
تجارت جهاني ميوه‌هاي تازه و سبزيجات و همچنين ساير محصولات كشاورزي به سرعت در حال افزايش است. این روند باعث افزايش خطر انتقال غيرعمدي آفات قرنطينه‌ای به كشورها و مناطقي شده كه قبلا آلودگي به اين آفات در آن كشورها گزارش نشده است. آفات قرنطينه‌ای همچنين می‌توانند بازارهاي محصولات كشاورزي را نه‌تنها در تجارت بين‌الملل، بلكه بين بخش‌هاي متفاوت داخل هر كشور (استان‌های مختلف) با خطرهای جدي روبرو کنند مگر اينكه اقدامات قرنطينه‌ای يا سيستم‌هايي براي جلوگيري از ورود آفات قرنطينه‌ای وجود داشته باشد. يكي از اهداف عاليه جمهوري اسلامي ايران طي سال‌هاي پس از انقلاب، خودکفايي در محصولات کشاورزی بوده که هدفي ایده‌آل است اما با توجه به میزان واردات محصولات استراتژیک مانند گندم و برنج طی سال‌های اخیر مشخص می‌شود بخش اعظم مصرف از واردات این‌گونه محصولات تشکیل می‌شود اما واردات ميوه طي سال‌هاي گذشته با وجود عدم نياز واقعي كشور به اين گونه واردات، تنها بر مشكلات بخش كشاورزي شامل ورود آفات و بيماري‌هاي قرنطينه‌ای و همچنين هزينه مقابله با آنها افزوده است.
