عوامل بیولوژیکی، میکروارگانیسمها یا سمومی هستند که میتوانند باعث کشته شدن یا ایجاد ناتوانی و مصدومیت در افراد، احشام یا حتی آسیبی در محصولات کشاورزی شوند. 3 گروه عمده عوامل بیولوژیکی به صورت تسلیحات ویروسی، باکتریایی یا سمی میتوانند مورد استفاده قرار گیرند.
مواد شیمیایی همه جا به چشم میخورند؛ در زندگی ما، در تصفیه آب آشامیدنی، محصولات کشاورزی و امور خانهداری کاربردهای زیادی دارند اما اگر همین مواد به شکلی اصولی استفاده شوند و طی مراحل تولید، ذخیرهسازی، حمل و نقل یا مصرف در محیط منتشر شوند، میتوانند برای انسان و محیطزیست خطرآفرین باشند. مواد خطرناک به شکلهای مختلف میتوانند باعث مرگ، بروز مصدومیت جدی و در درازمدت عوارض بر سلامت و همچنین آسیب به ساختمانها، منازل و سایر اموال شوند. کارخانههای سازنده مواد شیمیایی از منابع خطرزا هستند. از سایر منابع خطر میتوان به پمپ بنزینها، بیمارستانها و محلهای تخلیه و دفع مواد خطرزا اشاره کرد.
تعداد مبتلایان به ویروس ایدز از سال 2001 در سراسر جهان 38 درصد کاهش یافته که دلیل آن تلاشها برای جلوگیری و دسترسی بهتر به درمان آن است.
بیماری زئونوز به هر گونه بیماری یا عفونتی که بهطور طبیعی از حیوان مهرهدار قابلیت انتقال به انسان را داشته باشد، گفته میشود. از این رو حیوانات نقشی اساسی در بقای عوامل بیماریزایی که منجر به بیماری مشترک انسان و دام (زئونوز) میشوند، دارند. عامل ایجاد این بیماریهای مشترک میتواند باکتری، ویروس یا انگل و حتی عوامل غیرمتعارف باشد. همانگونه که از تعریف این بیماریها پیداست، این بیماریها میتوانند یک عامل تهدیدکننده بهداشت عمومی باشند.
بنابر تعریف سازمان ملل در سال ۱۹۸۶، امنیت غذایی را دسترسی همه مردم به غذای کافی در تمام اوقات برای داشتن یک جسم سالم میدانند. طبق این تعریف، موجود بودن غذا، دسترسی به غذا و پایداری در دریافت غذا 3 عنصر اصلی هستند.
تروریسم زیستی در واقع عبارت است از رهاسازی عمدی عوامل زیستی یا سموم به منظور آسیبرسانی یا از بین بردن انسانها، حیوانات یا گیاهان که در نهایت منجر به ایجاد ترس و رعب در دولت یا جمعیت غیرنظامی برای دستیابی به موفقیتهای سیاسی یا اجتماعی بیشتر میشود. بسیاری از دستاندرکاران معتقدند که امروزه تمایل تروریستها به استفاده از سلاحهای کشتار جمعی و ایجاد حوادث با تلفات بالا مانند سلاحهای زیستی بیشتر شده است. راحتی نسبی تهیه و تولید مواد زیستی و نیز تاثیرگذاری جدی آنها بهعنوان یک سلاح در ایجاد ترس و وحشت، رغبت زیادی در تروریستها جهت استفاده از این عوامل ایجاد کرده است. از زمانهای قدیم شواهد زیادی هستند. موید استفاده از سموم و پاتوژنهای مهلک است. تجزیه و تحلیلهای موجود نشان میدهد که امکان استفاده از عوامل زیستی بهوسیله تروریستها، همواره یک تهدید جدی به شمار میآید. پیشبینی و زمانبندی وقوع این حوادث اگرچه مشکل است اما غیرممکن نیست. این تهدید را میتوان در یک جمله خلاصه کرد:«خطر وقوع تروریسمزیستی همیشگی و حتمی است اما زمان آن غیر قابل پیشبینی است.»
«تروريسمزیستی» عبارت است از ايجاد ترس و وحشت، با بهرهگيري از عوامل زيسـتشناختي مختلف، جنگافزار زیستی (Biological Weapon) عبارت است از وسيلهای كه به منظور انتشار عمدي ارگانيسمهاي مولد بيماري يا فراوردههاي آنها بهوسیله غذا، آب، حشرات ناقل يا به صورت افشانه (آئروسل)، به كار برده میشود .
روزگاری به سیاستمداران توصیه میشد جانب ادب و احترام فروگزارند و با دستکش، دست دوستی به سمت سیاستمداران و رهبران مخالف و روسای کشورها دراز کنند، چراکه هر آن احتمال مسمومسازی توسط یک لمس چند ثانیهای با دستهای آلوده فردی که به لحاظ تشخص اجتماعی احتمالش هم داده نمیشود وجود دارد، هر چند که این پدیده مسمومسازی تدریجی در یاسر عرفات با پولونیوم بالایی که در بقایای جسدش یافت شد یا غلظت بالای 10 برابر سم دیوکسین در مسمومسازی آنی و دفعتا ویکتور یوشچنکو سیاستمدار اوکراینی، هیچکدام با دستهای آلوده نبوده اما افکار آلوده در رابطه با عقیمسازی و قتل خاموش و بیسر و صدا با سم چیزی نیست که به امروز و اکنون که علم و فناوری به رشد قابل توجه رسیده، محدود شود. آلوده کردن آب چشمهها و مسموم کردن تدریجی، حکایت روزگارانی است که زمین در فضای جدید ارتباطات به دهکدهای جهانی تبدیل نشده بود و ابزارهای سلطه هم همانقدر بدوی به نظر میرسد که ابزارهای اطلاعرسانی و خبرپراکنی اما این روزها، میوههای مسموم و غذاهای زهرآگین به دربار شاهان و سران دیگر کشورها محدود نمیشود و نباید آن را تنها در تخت شاهانه جست.